அருதவீல்

Ardabil اردبیل
City
Clockwise from top: Skyline of Ardabil, Shahidgah, Haft Cheshmeh historical bridge, View of Shorabil Lake and Sabalan Mountain, Ardabil Bazaar, Baliqli River and Sheikh Safi al-Din Tomb.
சின்னம்
அடைபெயர்(கள்): دارالملک، دارالامان
Ardabil
ஆள்கூறுகள்: 38°15′N 48°17′E
Country	ஈரான்
Region	3
Province	Ardabil
County	Ardabil
பாக்ச்சு	Parliament
அரசு
பரப்பளவு
• மொத்தம்	18.011 km2 (6.954 sq mi)
ஏற்றம்	1,351 m (4,432 ft)
மக்கள்தொகை  (2022)
• மொத்தம்	5,88,000
• அடர்த்தி	33,000/km2 (85,000/sq mi)
• Rank	16th in Iran
இனம்	Ardabili
நேர வலயம்	ஒசநே+3:30 (IRST)
• கோடை (பசேநே)	ஒசநே+4:30 (IRDT)
Postal code	56131-56491
இடக் குறியீடு	(+98) 45
இணையதளம்	ardabilcity.ir

அர்தாபில் (ஒலிப்பு^ⓘ, பாரசீக மொழி: اردبیل‎, அசர்பைஜான்: اردبیل நடுமேற்கு ஈரானின் நாட்டில் உள்ள ஒரு நகரம் ஆகும். இந்நகரமானது, அர்தாபில் மாகாணத்தின் தலைநகரம் ஆகும். 1993 வரை, அர்தாபில் கிழக்கு அசர்பைசான் மாகாணத்தின் பகுதியாக இருந்தது. அர்தபில் பட்டு மற்றும் தரைவிரிப்புகளின் வர்த்தகத்திற்கு பெயர் பெற்றது. அர்தபில் விரிப்புகள் புகழ்பெற்றவை மற்றும் பண்டைய அர்தபில் தரைவிரிப்புகள் மரபார்ந்த பாரசீக கம்பளங்களில் சிறந்தவை என்று கருதப்படுகின்றன. அர்தபில் ஒரு உலக பாரம்பரிய தளமான அர்தபில் ஆலயம், சஃபாவிட் வம்சத்தின் பெயரிடப்பட்ட நிறுவனர் ஷேக் சஃபி அட்-டானின் சரணாலயம், கல்லறை ஆகியவற்றின் தாயகமாகும். அர்தாபிலின் மக்கள் தொகை சுமார் 650,000 ஆகும். அவர்களின் மதம் சியா இசுலாம் ஆகும்.

சொற்பிறப்பியல்

அர்தபில் என்ற பெயர் அவெஸ்டா, "அர்தாவிலா" என்பதிலிருந்து வந்தது. அதாவது ஒரு புனித நகரம் அல்லது புனித இடம் என்பது பொருளாகும்.

இடம்

காஸ்பியன் கடலில் இருந்து சுமார் 70 km (43 mi), மற்றும் தாப்ரிசு நகரத்திலிருந்து, 210 km (130 mi) தொலைவில் இருக்கிறது . இது சராசரியாக 1,263 மீட்டர்s (4,144 அடி) உயரத்தில் அமைந்நுள்ளது. காஸ்பியன் கடல் மற்றும் அஜர்பைஜான் குடியரசு ஆகியவற்றின், வரலாறு முழுவதும், குறிப்பாக காகசஸ் பிராந்தியத்திற்குள் பெரும் அரசியல் மற்றும் பொருளாதார முக்கியத்துவம் வாய்ந்தது. இது ஒரு திறந்தவெளியில் அமைந்துள்ளது 1,500 மீட்டர்s (4,900 அடி) கடல் மட்டத்திற்கு மேலே, சபாலன் மலையின் உச்சிக்குக் (4,811 மீ) கிழக்கே, வசந்த காலத்தின் பிற்பகுதி வரை குளிர்ச்சியான மாதங்களாகவே இருக்கின்றன.

வரலாறு

1690 இல் அர்தாபில்

சா இசுமாயில்

கி.மு. 550–330 ஆண்டில் இந்த மாகாணம் அச்செமனிட் சகாப்தத்தைச் சார்ந்து பழமையானதாக நம்பப்படுகிறது. இது அவெஸ்டா- இல் குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது. அங்கு நபி, ஜோராஸ்டர் நதி, அராஸ் நதி பிறந்தது. அக்காலக்கட்டத்தில் தனது புத்தகத்தை, சபாலன் மலைகளில் எழுதினார். பார்த்தியன் பேரரசுக் காலத்தில், அஜர்பைஜான் (ஈரான்) நகரத்தில், இந்த நகரத்திற்கு சிறப்பும், முக்கியத்துவமும் இருந்தது. சில இசுலாமிய வரலாற்றாசிரியர்கள், அர்தாபிலின் அடிப்படைகளுக்கு, சசானிட் பேரரசின் மன்னரான பெரோஸ் I-க்கு காரணம் என்று கூறுகின்றனர். பாரசீக கவிஞர் ஃபெர்டோவ்ஸி நகரத்தின் அடிப்படைகளை, பெரோஸ் I க்கு வழங்குகிறார். அர்தபில், பொ.ச. பெரோஸ் என்பவர், அந்த சேதங்களை சரிசெய்து, நகரத்தை பலப்படுத்தினார். பெரோஸ், அர்தபிலை அசர்பைஜானின் மாகாண ஆளுநரின் மார்ஸ்பன் இல்லமாக மாற்றி வலுப் படுத்தினார்.

காகசஸ் மலைத்தொடர்களுக்கு அருகாமையில் இருப்பதால், காகசஸின் மலை மக்களும், தெற்கு ரஷ்யாவும் கடந்த காலத்தின் காகசஸ் மலைகள் ஆக இருந்தன. காகசஸ் மலைத்தொடருக்கு அருகாமையில் இருப்பதால், காகசஸின் மலை மக்களும், தென் இரஷ்யா கடந்த காலத்தின் காகசஸ் மலைகள். 730–731 இல், கஜார்ஸ், டேரியல் ஜார்ஜ் என்ற ஆலன் கேட்ஸ்ஐத் தாண்டி, ஆர்மீனியாவின் அரபு கவர்னர், அல்-ஜர்ரா இப்னு அப்தல்லா என்று பெயரிடப்பட்டு, அர்தபில் நகருக்கு வெளியே உள்ள சமவெளியில், பின்னர் அவர்கள் தங்கள் வெற்றிகளைத் தொடர்ந்து, அந்த நகரத்தைக் கைப்பற்றினர்.

ஈரானை இஸ்லாமிய வெற்றியின் போது, அர்தபில் வடமேற்கு ஈரானில் டெர்பென்ட்க்கு முன்னால் மிகப்பெரிய நகரமாக இருந்தது. மேலும் மங்கோலிய படையெடுப்பு காலம் வரை, அப்படியே இருந்தது. அர்தபிலிஸ் மங்கோலியர்களுடன் மூன்று முறை போராடினார்; இருப்பினும், மங்கோலியர்களின் மூன்றாவது முயற்சிக்குப் பிறகு, அர்தாபிலிஸை படுகொலை செய்த, இந்த நகரம் வீழ்ந்தது. மங்கோலியர்களின் படையெடுப்புகளும், பின்னர் ஜார்ஜியா நாட்டின் ஜார்ஜியர்களும், தமர் தி கிரேட் இன் கீழ், சுமார் 12,000 குடிமக்கள் புகழ்பெற்ற நகரங்களுடன்,அந்த நகரத்தை கைப்பற்றி வெளியேற்றினர். அப்பொழுது அந்த நகரத்தை பேரழிவிற்கு உட்படுத்தினர். இருப்பினும், முன்பை விட மிகவும் பூக்கும் நிலையில், நகரம் மீண்டு எழுந்தது. இந்த நேரத்தில், ஈரானிய அஜர்பைஜான் பிராந்தியத்தின் பிரதான நகரம் தப்ரிஸ் என மாறியது.